Hirugarren Sektore Sozialaren Euskal Behatokiak txosten berri bat argitaratu du, Euskadiko gizarte-zerbitzuen arretan ikuspegi komunitarioak duen garrantzia azpimarratuz. Azterlan honek komunitate esparruan arreta indartzeko beharra azpimarratzen du, pertsonen bizi-kalitatea eta gizarteratzea hobetzeko, batez ere Ongizate Estatua deritzonaren krisi-testuingurua kontuan hartuta.

“Jardunbide eta esperientzia adierazgarriak eredu komunitarioan” izeneko txostenak eredu komunitarioaren ezaugarrietara eta Gizarte Zerbitzuetarako Kalitatearen Europako borondatezko Esparrura egokitzen diren praktika eta esperientzia esanguratsuak identifikatu eta biltzen ditu. Praktika horien helburua da Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko (EHSS) erakundeek zerbitzuen horniduran ematen dituzten balioekin eta balio erantsiarekin konektatzea.

Eredu Komunitarioaren testuingurua eta esparrua

Europako testuinguruan, gero eta balio handiagoa ematen zaio komunitateak ongizate-sistemetan duen funtzioari, jasangarritasuna bermatzeko eta gizarte-aldaketetara egokitzeko. Eredu komunitarioa premia kolektiboei heltzen dieten prozesuetan oinarritzen da, hainbat mailatako eragileen parte-hartzearen bidez: politikoa, teknikoa eta herritarra. Ikuspegi horrek errespetuan, konfiantzan, elkarrizketan, sormenean eta ikaskuntzan oinarritutako harremanak eraikitzea sustatzen du, komunitate inklusiboagoak eraikitzeko helburuarekin. Hirugarren Sektore Sozialaren Euskal Behatokiaren txostenean jasotzen den bezala, pertsonen arretaren kalitateak eta zerbitzuen jasangarritasunak arreta komunitarioa eta prebentzio-ikuspegia indartzea eskatzen dute, lehentasuna emanez etxeko edo pertsonen ohiko inguruneko arretari.

Gizarte Zerbitzuei buruzko 12/2008 Legean definitutako eredu komunitarioak hainbat elementu biltzen ditu, hala nola hurbiltasuna, integraltasuna, jarraitutasuna, diziplinartekotasuna, pertsonalizazioa, parte-hartzea, prebentzio-ikuspegia, irisgarritasun unibertsala eta erabiltzaileen eskubideekiko errespetua. Printzipio orientatzaile horiek funtsezkoak dira kalitatezko arreta bermatzeko, pertsona eta komunitate bakoitzaren beharretara egokitua.

Ondorio nagusiak

Txostenak eredu komunitarioko esperientzia esanguratsuak identifikatzen ditu, eredu hori nola garatzen ari den eta hortik eratorritako ikaskuntzak aztertuz. Eredu komunitarioak prozesu teorikoa izateaz gain, hausnarketa-prozesua eta integrazio komunitarioa eta eraldaketa soziala sustatzen dituen antolaketa-kultura ere izan behar duela nabarmentzen du azterlanak.

EHSSko erakundeek ibilbide luzea egin dute eredu komunitarioa ezartzen, baina ez dute beti modu formalean azaldu. Ikuspegiaren ardatza pertsona bere prozesuaren erdigunean jartzea da, pertsonalizazioa eta integraltasuna sustatuz arretan, eta hainbat profil profesional dituen taldean lan eginez.

Txostenak topaketa eta partaidetzarako guneak sortzearen garrantzia azpimarratzen du, eduki eta euskarri profesionalez hornituz. Era berean, baliabideak eta zerbitzuak genero-ikuspegitik egokitzeko beharra ere aipatzen du. Halaber, komunitatearen parte-hartze aktiboaren garrantzia eta esku-hartze prozesuetan hainbat gizarte-eragileren inplikazioa nabarmentzen dira txostenean.

Sareen Sarearen parte-hartzea

“Jardunbide eta esperientzia adierazgarriak eredu komunitarioan” azterlanaren esparruan, Sareen Sareak Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeen artean esperientzia esanguratsuak identifikatzen eta biltzen lagundu du, sektorearen errealitateak eta beharrak zehazki islatuko dituztela ziurtatuz. Hirugarren Sektore Sozialaren Euskal Behatokiak metodologia kualitatiboa aplikatu du erakunde esanguratsuekin egindako elkarrizketen bidez. Elkarrizketak erakunde horiek ezarritako baliabide, zerbitzu eta programen azterketan oinarritu dira.

Eredu komunitarioaren azterketa zehatza jasotzen duen txosten osoa dagoeneko kontsulta daiteke Hirugarren Sektore Sozialaren Euskal Behatokiaren webgunean. Dokumentuak ikuspegi orokorra eta proposamen zehatzak eskaintzen ditu EAEko arreta-eredu komunitarioa garatzen eta indartzen jarraitzeko.