Gizarte-inklusiorako eskubidea ere garatzeko beharra azpimarratu du

Eusko Legebiltzarreko Enplegu, Gizarte Politika eta Gazteriako Batzordean egiten ari diren aurkezpen-errondaren barruan, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarte Inklusiorako 18/2008 Legea aldatzeari buruz, atzo Sareen Sareko ordezkariek parlamentuko taldeei beren ikuspegia azaldu zieten Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta Hobetzeko Oinarrien Dokumentuan jasotako proposamenei buruz. Dokumentu hori Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak aurkeztu zuen aurreko maiatzaren 31n parlamentuko batzorde horren aurrean.

Pablo González Sareen Sareko presidenteak, lehenik eta behin, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta balioan jarri zuen; izan ere, “bazterkeria pertsonal, sozial eta laboraleko egoerak arintzen eta baliabide pertsonal, sozial edo ekonomiko nahikorik ez dutenak gizarteratzen lagundu du, herritartasuneko eskubide sozialak egiaz gauzatzeko, baina herritar guztiengan ere ondorio positibo zuzenak izan ditu, eta halaxe ziurtatzen dute txosten teknikoek eta datu ofizialek”.

Sareen Sarearen iritziz, “Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta zaindu beharreko babes sozialeko sistemaren tresna da, balioan jartzekoa, eta eraginkorragoa izan dadin kudeaketa eta aplikazioa hobetu daitezke, baina haren jatorrizko balioa zalantzatan jarri gabe: Elkartasuna”.

Diru-sarrerak bermatzeko politikak ardura hartzen du pertsona guztiek uneoro beharrezko baliabide ekonomikoak izan ditzaten, beste politika sozial batek behar beste zaintzen ez dituen beharrei erantzuteko.

Eragin positiboa ez da onuradun zuzenentzat bakarrik; izan ere, eragin makroekonomiko nabaria dauka, eta krisiaren ondorioak arindu, ekonomia egonkortu eta hazkunde ekonomiko gehigarria sortzen lagundu du.

Euskadin, 60.000 etxebizitza baino gehiagok jasotzen dute Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta. Eta laguntza ekonomiko horrek eragin positiboa du pobrezia tasak txikitu eta desberdintasun soziala murrizteko. Horrela, 2016an 71.000 lagunek ez dute amildegi hori gurutzatu, eta 63.000 baino gehiagok, laguntza soziala jasota ere pobreak izaten jarraitu zutenek, erorketa leundu zuten.

Sareen Sareko bozeramaileak, hala ere, hauxe azpimarratu zuen: “Euskadiko babes sozialeko sistemak lortutakoak lortuta, ez dute eragotzi pobrezia eta bazterkeria nabarmen handitzea azken urteotako krisiaren testuinguruan”.

Eta ohartarazi zuenez, enpleguaren aktibazioa ez da konponbidea, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen dutenen erdientzat behintzat, pentsiodunen eta kalitate eskaseko enplegua duten langileen artean banatzen baitira. “Enplegua inklusioaren sortzaile garrantzitsua da, baina ez da konponbide bakarra izan gizarte bazterkerian dauden eta diru-laguntzak bermatzeko errenta jasotzen duten pertsona guztientzat. Diru-sarrerak Bermatzeko sistemaren bi hanketako bat garatu behar da, baita inklusio sozialerako ere, eta orain arte ez da behar bezala bermatu: Inklusio Sozialarena”.

Legea Euskadiko testuinguru sozioekonomikoan 2008tik izandako aldaketetara egokitzeko beharraren alde agertu zen, baita Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak 2018tik aurrera bere helburua betetzeko modurik onena berriz pentsatzearen alde ere.

Sareen Sareak diru-sarrerak bermatzeko sistema babestu eta balioan jartzeko eta inklusio sozialerako kanpaina proposatu zuen batzordearen aurrean, jasotzaileen gaineko estigma eta aurreiritziak ezabatuz, gizartean pedagogia eginez.

“Oinarrien dokumentuan iruzurrarekin dagoen obsesioa gehiegizkoa iruditzen zaigu. Gainera, iruzur kasuei dagokienez, txostenak berak azpimarratzen du nabarmen murriztu direla, 2012an %0,77tik 2016an %0,29ra. Tasa txikia eta ia garrantzirik gabekoa, baina eremu batzuetan handietsi egin da. Ondorioz, ez da diru-sarrerak bermatzeko errenta balioan jartzen, eta arrazoitu gabeko bazterkeria soziala eta jasotzaileen eskarnio publikoa sustatzen dituzte”.

Horrez gain, hamabost proposamen eztabaidatu ziren ordezkari politikoekin. Proposamen horiek dokumentu honetan daude: Sareen Sarea Diru-sarrerak Bermatzeko eta Inklusio Sozialerako 18/2008 Legearen Erreformaren aurrean. Hurrengoak aipatu ziren, besteak beste: bizikidetza-unitateak zehaztea, EAEn erroldatzeko gutxieneko epea, laguntza jasotzeko gutxieneko adina, Lanbideko espedienteak kudeatzeko sistemaren arrazionalizazioa eta inklusio sozialaren eskubidea gauzatzea.

Eusko Legebiltzarreko Enplegu, Gizarte Politika eta Gazteriako Batzordean egiten ari diren aurkezpen-errondaren barruan, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarte Inklusiorako 18/2008 Legea aldatzeari buruz, atzo Sareen Sareko ordezkariek parlamentuko taldeei beren ikuspegia azaldu zieten Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta Hobetzeko Oinarrien Dokumentuan jasotako proposamenei buruz. Dokumentu hori Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak aurkeztu zuen aurreko maiatzaren 31n parlamentuko batzorde horren aurrean.

Pablo González Sareen Sareko presidenteak, lehenik eta behin, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta balioan jarri zuen; izan ere, “bazterkeria pertsonal, sozial eta laboraleko egoerak arintzen eta baliabide pertsonal, sozial edo ekonomiko nahikorik ez dutenak gizarteratzen lagundu du, herritartasuneko eskubide sozialak egiaz gauzatzeko, baina herritar guztiengan ere ondorio positibo zuzenak izan ditu, eta halaxe ziurtatzen dute txosten teknikoek eta datu ofizialek”.

Sareen Sarearen iritziz, “Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta zaindu beharreko babes sozialeko sistemaren tresna da, balioan jartzekoa, eta eraginkorragoa izan dadin kudeaketa eta aplikazioa hobetu daitezke, baina haren jatorrizko balioa zalantzatan jarri gabe: Elkartasuna”.

Diru-sarrerak bermatzeko politikak ardura hartzen du pertsona guztiek uneoro beharrezko baliabide ekonomikoak izan ditzaten, beste politika sozial batek behar beste zaintzen ez dituen beharrei erantzuteko.

Eragin positiboa ez da onuradun zuzenentzat bakarrik; izan ere, eragin makroekonomiko nabaria dauka, eta krisiaren ondorioak arindu, ekonomia egonkortu eta hazkunde ekonomiko gehigarria sortzen lagundu du.

Euskadin, 60.000 etxebizitza baino gehiagok jasotzen dute Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta. Eta laguntza ekonomiko horrek eragin positiboa du pobrezia tasak txikitu eta desberdintasun soziala murrizteko. Horrela, 2016an 71.000 lagunek ez dute amildegi hori gurutzatu, eta 63.000 baino gehiagok, laguntza soziala jasota ere pobreak izaten jarraitu zutenek, erorketa leundu zuten.

Sareen Sareko bozeramaileak, hala ere, hauxe azpimarratu zuen: “Euskadiko babes sozialeko sistemak lortutakoak lortuta, ez dute eragotzi pobrezia eta bazterkeria nabarmen handitzea azken urteotako krisiaren testuinguruan”.

Eta ohartarazi zuenez, enpleguaren aktibazioa ez da konponbidea, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen dutenen erdientzat behintzat, pentsiodunen eta kalitate eskaseko enplegua duten langileen artean banatzen baitira. “Enplegua inklusioaren sortzaile garrantzitsua da, baina ez da konponbide bakarra izan gizarte bazterkerian dauden eta diru-laguntzak bermatzeko errenta jasotzen duten pertsona guztientzat. Diru-sarrerak Bermatzeko sistemaren bi hanketako bat garatu behar da, baita inklusio sozialerako ere, eta orain arte ez da behar bezala bermatu: Inklusio Sozialarena”.

Legea Euskadiko testuinguru sozioekonomikoan 2008tik izandako aldaketetara egokitzeko beharraren alde agertu zen, baita Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak 2018tik aurrera bere helburua betetzeko modurik onena berriz pentsatzearen alde ere.

Sareen Sareak diru-sarrerak bermatzeko sistema babestu eta balioan jartzeko eta inklusio sozialerako kanpaina proposatu zuen batzordearen aurrean, jasotzaileen gaineko estigma eta aurreiritziak ezabatuz, gizartean pedagogia eginez.

“Oinarrien dokumentuan iruzurrarekin dagoen obsesioa gehiegizkoa iruditzen zaigu. Gainera, iruzur kasuei dagokienez, txostenak berak azpimarratzen du nabarmen murriztu direla, 2012an %0,77tik 2016an %0,29ra. Tasa txikia eta ia garrantzirik gabekoa, baina eremu batzuetan handietsi egin da. Ondorioz, ez da diru-sarrerak bermatzeko errenta balioan jartzen, eta arrazoitu gabeko bazterkeria soziala eta jasotzaileen eskarnio publikoa sustatzen dituzte”.

Horrez gain, hamabost proposamen eztabaidatu ziren ordezkari politikoekin. Proposamen horiek dokumentu honetan daude: Sareen Sarea Diru-sarrerak Bermatzeko eta Inklusio Sozialerako 18/2008 Legearen Erreformaren aurrean. Hurrengoak aipatu ziren, besteak beste: bizikidetza-unitateak zehaztea, EAEn erroldatzeko gutxieneko epea, laguntza jasotzeko gutxieneko adina, Lanbideko espedienteak kudeatzeko sistemaren arrazionalizazioa eta inklusio sozialaren eskubidea gauzatzea.